Thông thường, nhóm máu được quy định bởi gen di truyền, bạn được thừa hưởng gen từ bố mẹ. Một phần từ bố và một phần từ mẹ để tạo ra nhóm máu của bản thân. Cách nhận biết nhóm máu của mình là tương đối đơn giản, bạn có thể:
- làm xét nghiệm tại các trung tâm y tế
- lấy thông tin khi hiến máu
- làm xét nghiệm máu tại nhà
Bấm để xem Nội dung bài viết
Tìm hiểu về nhóm máu
Không phải tất cả máu đều giống nhau. Tìm hiểu về nhóm máu và các loại máu có thể tác động đến việc chăm sóc sức khoẻ và hiến máu của bạn.
Thành phần của máu
Máu gồm hai phần chính là: Huyết tương và tế bào. Tế bào gồm hồng cầu (HC), tiểu cầu (TC), bạch cầu (BC). Huyết tương gồm các yếu tố kháng thể, đông máu, nội tiết tố, protein, nước và muối khoáng.
Huyết tương
Huyết tương chiếm khoảng 60% khối lượng của máu và là phần chất lỏng của máu. Trong huyết tương chủ yếu là nước nhưng có chứa nhiều các chất khác như nội tiết tố, kháng thể, chất béo, muối, enzyme, đường,, v.v.. và nhiều protein khác nhau.
Các tế bào máu
Chiếm khoảng 40% khối lượng của máu là các tế bào máu. Các tế bào máu có thể được nhìn thấy dưới kính hiển vi. Trong tủy xương các tế bào gốc tạo máu có nhiệm vụ sản xuất tế bào máu. Khi xét nghiệm nhóm máu hoặc xét nghiệm máu sẽ thấy có 3 loại tế bào máu chính là:
- Tế bào hồng cầu: Có khoảng năm triệu hồng cầu trong một giọt máu, hồng cầu là tế bào làm cho máu có màu đỏ. Trong các hồng cầu có chứa huyết sắc tố kết hợp và giúp thu hút oxy cho phép hồng cầu vận chuyển oxy từ phổi đến các bộ phận khác của cơ thể. Mỗi ngày hàng triệu hồng cầu mới này được phóng thích từ tủy xương vào máu.
- Tế bào bạch cầu: Có nhiều loại bạch cầu khác nhau thực thực hiện một chức năng khác nhau nhưng đều chung nhiệm vụ là bảo vệ cơ thể, chống lại nhiễm trùng. Ngoài ra, bạch cầu còn có chức năng chống lại các tác nhân lạ đi vào cơ thể. Thực bào các chất lạ hoặc vi khuẩn, sản xuất kháng thể khử độc, giải phóng các chất truyền tin hóa học, các enzym,…
- Tiểu cầu: không có nhân tế bào, bằng cách làm máu vón cục và đông lại khi mạch máu bị thương chính là chức năng cầm máu của tiểu cầu.
Con người có bao nhiêu nhóm máu
Các nhóm máu dựa vào các kháng nguyên trên bề mặt các tế bào hồng cầu của bạn. Kháng nguyên là một chất kích hoạt phản ứng miễn dịch của cơ thể bạn.
Phân loại theo hệ thống ABO
Dựa theo một số chất protein và cacbohydrat đặc thù trên hồng cầu mà phân chia máu con người được chia làm nhiều nhóm. Phân loại theo hệ thống ABO thì con người có 4 nhóm máu là: A,B,O và AB. Với tỷ lệ phân bố trong ở từng chủng tộc và cộng đồng khác nhau. Tại Việt Nam, tỷ lệ này là: nhóm AB khoảng 6,6%, nhóm A khoảng 21,2%, nhóm B khoảng 30,1% và nhóm O khoảng 42,1%.
Nhóm máu ABO nhóm máu hiện diện của các kháng nguyên cụ thể:
- Loại A có kháng nguyên A
- Loại B có kháng nguyên B
- Loại AB có cả kháng nguyên A và B
- Loại O không có kháng nguyên A hoặc B
Phân loại theo hệ thống Rh
Ngoài ra nhóm máu cũng được phân loại theo yếu tố Rh. Dựa vào sự khác biệt về sự vận chuyển oxy của hồng cầu, thông thường các hồng cầu có thể mang ở mặt ngoài một protein gọi là Rhesus hay ký hiệu là Rh.
Mỗi nhóm máu được viết thêm vào ở đằng sau tên thêm một biểu tượng âm tính hoặc dương tính. Ví dụ nhóm máu A dương tính được viết thành A+ tùy thuộc vào việc có kháng nguyên Rh hay không.
Làm sao để biết mình nhóm máu gì
Các nhóm máu khác nhau có ý nghĩa khác nhau, dưới đây là một số cách nhận biết nhóm máu của mình không cần xét nghiệm và đi xét nghiệm.
Cách nhận biết nhóm máu của mình không cần xét nghiệm
Chuẩn bị:
- Dụng cụ nhận biết nhóm máu không cần xét nghiệm: Có thể mua trực tiếp trên mạng, hoặc nhờ những người bạn quen biết làm việc tại các cơ sở y tế xem có thiết bị này không.
- Kiểm tra toàn bộ dụng cụ: Dụng cụ kiểm tra và kim nhọn, nếu dụng cụ đã mua không kèm theo kim nhọn, để đảm bảo an toàn hãy dùng kim khâu nhưng cần phải được khử trùng trước khi sử dụng.
Thực hiện:
- Bạn cần phải đảm bảo trên thẻ kiểm tra có chứa các kháng thể trước khi cho máu lên thẻ, vì nó sẽ gây ra các phản ứng với kháng nguyên trong tế bào máu. Sau đó cho từng giọt máu lên từng vùng của thẻ kiểm tra.
- Tiếp đến, bạn sử dụng tăm xỉa răng để quét đều vết máu lên mỗi vùng trên thẻ kiểm tra, điều này sẽ tạo ra đốm máu vón cục.
- Bước cuối cùng là đọc kết quả sẽ cho bạn biết mình thuộc nhóm máu nào.
Đọc kết quả:
- Cách nhận biết nhóm máu AB: Vết máu kiểm tra trên thẻ sẽ bị vón cục và xuất hiện ở vùng anti-A và anti-B.
- Cách nhận biết nhóm máu O: Vết máu kiểm tra trên thẻ sẽ không bị vón cục.
- Cách nhận biết nhóm máu A: Vết máu kiểm tra trên thẻ sẽ xuất hiện ở vùng anti-A và bị vón cục.
- Cách nhận biết nhóm máu B: Vết máu kiểm tra trên thẻ sẽ xuất hiện ở vùng anti-B và vón cục.
Cách nhận biết nhóm máu qua kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm máu để xác định nhóm máu của bạn, tuy không phải là khám hay chữa bệnh nhưng bạn cũng nên đi thực hiện để biết mình thuộc nhóm máu gì. Cách nhận biết nhóm máu của mình phòng trường hợp bạn cần đến. Sau đây là một số trường hợp cần thực hiện xét nghiệm nhóm máu:
- Xét nghiệm nhóm máu phục vụ việc xác định huyết thống gia đình.
- Xét nghiệm cần thực hiện khi người bệnh cần được truyền máu nhằm lựa chọn đơn vị máu truyền phù hợp.
- Xét nghiệm cho người muốn đăng ký hiến nội tạng, tủy xương hay mô để xác định và đánh giá độ tương thích của người nhận và người cho.
- Bên cạnh đó phụ nữ có thai để kiểm soát các nguy cơ có thể xảy đến do bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con cần xét nghiệm nhóm máu.
Hiến máu là cách nhận biết nhóm máu
Một cách nhận biết mình nhóm máu gì là hiến máu. Nếu bạn quyên góp máu cộng đồng, hãy hỏi nhân viên xem họ có thể cho bạn biết nhóm máu của bạn không. Nhiều trung tâm hiến máu quyên góp có thể cung cấp thông tin nhóm máu của bạn.
Vì máu thường không được kiểm tra ngay lập tức, thông thường, bạn sẽ không nhận được nhóm máu của mình ngay lập tức và có thể phải chờ một vài tuần.
Cách nhận biết nhóm máu theo cha mẹ
Có nhiều dấu hiệu nhận biết nhóm máu của mình bằng cách tính toán nhóm máu của cha mẹ của bạn. Dưới đây là một số kết hợp nhóm máu từ cha mẹ để xác định mình mang nhóm máu gì:
- Bố A x mẹ A = con cái A hoặc O
- Bố A x mẹ B = con cái A, B, AB hoặc O
- Bố A x mẹ AB= con cái A, B hoặc AB
- Bố B x mẹ B = con cái B hoặc O
- Bố B x mẹ AB = con cái A, B hoặc AB
- Bố O x mẹ O= con cái O
- Bố O x mẹ A = con cái A hoặc O
- Bố O x mẹ B = con cái B hoặc O
- Bố O x mẹ AB = con cái A hoặc B
- Bố AB x mẹ AB = con cái A, B hoặc AB
Ngoài ra bạn có thể Xác định nhóm máu qua tính cách, một số tính cách đặc trưng có thể để nhận dạng nhóm máu của mình. Hay Tra nhóm máu online, Xác định nhóm máu bằng anti. Tuy nhiên chỉ để tham khảo mà thôi, Cách nhận biết nhóm máu quả xét nghiệm mới là chính xác nhất.
Nhóm máu ảnh hưởng đến tính cách và sức khỏe không
Hiện nay, rất nhiều người không biết nhóm máu của mình. Ngay cả khi bạn biết nhóm máu của mình, bạn cũng không nhận ra rằng loại đó có thể khiến bạn dễ mắc các bệnh nhất định. Biểu hiện của từng nhóm máu là gì:
Bệnh tim
Tin tốt cho nhóm máu O. Nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành có xu hướng thấp hơn các nhóm máu khác. Tuy chưa được chứng minh nhưng có thể là do các loại nhóm máu khác có nhiều khả năng có cholesterol và lượng protein cao hơn liên quan đến đông máu.
Ung thư dạ dày
Nhóm máu A, AB và B có nguy cơ cao hơn nhóm Os. Cụ thể, những người có nhóm máu A có nhiều khả năng bị ung thư dạ dày. Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng điều này có thể là do nhiễm H. pylori phổ biến hơn ở những người có nhóm máu A. Đó là một loại vi khuẩn thường được tìm thấy trong dạ dày. Nó có thể gây viêm và loét.
Trí nhớ
Một nghiên cứu nhỏ cho thấy những người có vấn đề về trí nhớ mang nhóm máu AB nhiều hơn bất kỳ nhóm máu khác.
Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường loại 2 dường như xảy ra thường xuyên hơn ở những người có nhóm máu A và B.
Ung thư tuyến tụy
Nguy cơ của bạn sẽ cao hơn nếu bạn mang nhóm máu A, AB hoặc B. Phân tử trong các tế bào hồng cầu loại A và B giúp một số vi khuẩn được gọi là H. pylori phát triển trong ruột của bạn. Nó có thể làm cho bạn có nhiều khả năng bị ung thư tuyến tụy.
Bệnh sốt rét
Nhóm máu O có thể giúp tránh khỏi căn bệnh này. Ký sinh trùng gây ra nó có một thời gian khó hơn để tự gắn vào các tế bào máu O.
Đột quỵ
Nguy cơ đột quỵ của bạn tăng lên nếu bạn có nhóm máu AB. Các bác sĩ nghĩ rằng đó là vì nó có khả năng đông máu hơn các loại nhóm máu khác.
Tuổi thọ
Cơ hội sống lâu hơn nếu bạn có nhóm máu O. Các chuyên gia nghĩ rằng nguy cơ mắc bệnh trong tim và mạch máu (bệnh tim mạch) của bạn có thể là một lý do cho việc này.
Khả năng sinh sản
Nhóm máu của bạn không thể dự đoán liệu bạn có mang thai hay không, nhưng nó có thể đóng một vai trò. Trong một nghiên cứu, những phụ nữ có số lượng trứng khỏe mạnh thấp thường mang nhóm máu O hơn loại nhóm máu khác.
Biết nhóm máu của bạn rất quan trọng không chỉ bởi vì nó quyết định bạn có thể hiến máu cho ai mà còn là người bạn có thể nhận máu từ ai. Hy vọng với bài viết cách nhận biết nhóm máu của mình không cần xét nghiệm trên đây có ích cho bạn.
Bạn có biết rằng máu của một số người hiếm hơn những người khác? Nó không chỉ là về loại A, B, O hoặc AB. Trên bề mặt các tế bào hồng cầu của chúng ta là các protein được gọi là kháng nguyên. Có hơn 600 kháng nguyên đã biết – và một số kết hợp kháng nguyên ít phổ biến hơn nhiều so với các kháng nguyên khác.
